Compressors zijn er alle soorten en maten. Van “holy grail” vintage compressors to nieuwe re-issues tot software compressie. De prijzen lopen ook uiteen van 1000 euro's voor de bekende merken tot 50 euro voor een leuk 2e hands apparaat.
Vele internetfora staan volgeschreven over hoe goed of hoe slecht bepaalde compressors wel niet zijn. Daarbij lopen feiten, mythes en persoonlijke smaak vaak dwars door elkaar heen.
Met andere woorden: een gevoelig onderwerp 😉
Ik hou het hier graag luchtig dus gelijk maar even een disclaimer: Hieronder bekijken we een aantal bekende merken en als goede kwaliteit bekend staande versies. Vaak zijn hier vele oude en nieuwe varianten voor te vinden. Zowel in hardware als software vorm. Ik ga niet vertellen dat het ene product beter is dan het andere. Beschouw het meer als algemene informatie.
Veel beginnende studio producers en muzikanten vinden het overigens vaak moeilijk om te begrijpen wat een compressor nou precies doet. Gezien we daar een flink topic over kunnen schrijven komt dat een andere keer. Vandaag richten ons puur op de apparaten zelf!
In deel 1 kijken we naar het wat duurdere segment. In deel 2 bespreken we budget compressors.
1: De LA-2A
We beginnen gelijk maar met 1 van de bekendste en meest gewilde compressors!
De LA-2A is een optische compressor, die gebruik maakt van detectie- en regelcircuits om te bepalen wanneer signalen de drempel overschrijden en dan de nodige versterkingsverlaging toe te passen.
De LA-2A maakt gebruik van een T4 optische verzwakker.
LA-2A compressor
Er zijn vrijwel geen bedieningsknoppen op het frontpaneel, behalve een knop om de compressie te verhogen en de standaard versterking – geen Ratio, geen Attack & Release, alles wordt door de schakeling geregeld.
De respons van de LA-2A geeft hem een wat langzame attack (ongeveer 10 ms) en een langzame, gestage release, waardoor een transparante versterkingsregeling mogelijk is – hij kan een signaal behoorlijk hard uitknijpen zonder “gecomprimeerd” te klinken.
Hierdoor is hij erg populair voor zang, terwijl de compressor natuurlijk ook gebruikt kan worden voor bas en een hele reeks andere instrumenten.
Een van de verborgen kenmerken van de LA-2A, die hij deelt met veel andere klassieke/vintage compressors, is dat zijn reactie “programma-afhankelijk” is.
Dat impliceert dat de reactie fluctueert afhankelijk van de binnenkomende input, waardoor de compressor beter reageert als het geluid verandert.
Als je daar het buizen uitvoergedeelte van de LA-2A aan toevoegt, dat hem die gewenste analoge “warmte” geeft, heb je een echte klassieker te pakken.
Een korte video over de Waves CLA-2A software versie:
Originele LA-2A´s zitten in de prijsklasse “als je het moet vragen dan kun je het niet betalen”. Maar gelukkig zijn er tegenwoordig erg goed re-makes te vinden van andere bedrijven. Zowel als hardware apparaat als vele (zelfs gratis) software varianten.
De Chris Lord-Alge versie van Waves is een veel gebruikte software versie bijvoorbeeld <<
Ook maakt de hardware afdeling van Universal Audio nog steeds LA-2A's.
UA is de huidige versie van de firma die het origineel maakte, en hun heruitgaven zijn erg goed.
De LA-2A is goed vertegenwoordigd in de rekken van praktisch elke middelgrote tot grote studio. Je krijgt er geen slecht geluid uit, tenzij je letterlijk alles opendraait!
Lees ook op onze site:
2: De Distressor
De Distressor werd geïnspireerd door oprichter Dave Derr's liefde voor klassieke compressors zoals de 1176, LA-2A, en bevat zijn favoriete klankeigenschappen, naast andere unieke en interessante opties. Met als resultaat een compressor die je in praktisch elke serieuze geluidsstudio terug zult vinden. Het is waarschijnlijk één van de meest verkochte moderne compressors in het hogere segment.
Met zo'n €2000 euro zeker niet goedkoop maar een koopje in vergelijking met de vintage voorgangers.
Emperical Labs Distressor
Naast een breed regelbereik geef een speciaal ontwikkelde gain control circuit geeft de Distressor een warme, vintage klank.
De laatste decennia is deze “warmte” of “vintage klank” veelgezochte eigenschap geworden, omdat de extreem heldere en lineaire digitale technologie weinig doet om “harde” klanken te verzachten of de lage tonen in muziekbronnen te benadrukken. Dat zorgde er weer voor dat hardware compressors, zoals de Distressor, steeds populairder werden.
Van de 1:1 stand, die het signaal gewoon verwarmt met lage harmonics zonder doelgerichte compressie, tot de “Nuke” stand, die een geweldige brick wall begrenzingscurve heeft is elk van de acht “curves” van de Distressor uniek en apart.
Elke curve heeft zijn eigen persoonlijkheid, en verschillende ervan zijn in feite verschillende compressoren omdat ze verschillende schakelingen gebruiken.
Bijzonder opmerkelijk is de 10:1 “Opto” verhouding, die aparte detector circuits gebruikt om de oudste en meest dure “lichtgestuurde” apparaten, zoals de LA-2A, na te bootsen.
De British Mode is geïnspireerd op een vreemde instelling op de oorspronkelijke UREI LN1176 limiter.
Het toestel was bedoeld om slechts vier verhoudingen te hebben, die elk geactiveerd werden door een van de vier knoppen in te drukken.
Opnametechnici, altijd op zoek naar iets beters, ontdekten al rond 1980 dat als je alle vier de knoppen precies goed indrukte, ze ingedrukt bleven staan.
Het resultaat was een krachtig geluid, met bepaalde kenmerken van de 20:1 verhouding van het toestel, maar met een unieke knee en een nieuwe envelope vorm.
Iemand bedacht ooit de term “British Mode”, en die bleef hangen.
Bekijk een interessante video over de Distressor:
De EL8-X versie van de Distressor heeft het voordeel dat hij deze agressieve eigenschap selectief op elk van de verhoudingen kan toepassen, niet alleen op de nieuwe “Britse” verhouding (1:1), door eenvoudig de speciale “British Mode” schakelaar aan te zetten.
Al met al een zeer multifunctionele compressor! En waarschijnlijk ook 1 van de meest nagemaakte compressors op het moment. Vooral op softwaregebied zijn er vele verschillende versies te vinden! Slate Digital heeft bijvoorbeeld een erg goede variant!
3: SSL Master Bus Compressor
In de afgelopen 30 jaar was de SSL Stereo Bus Compressor te horen op ontelbare hitalbums. Het heeft de unieke capaciteit om een mix “samen te lijmen”, waardoor het grootser en punchier klinkt.
De bijzondere voicing en persoonlijkheid hebben ertoe bijgedragen dat de SSL compressor een echt icoon is geworden in opnamestudio's over heel de wereld!
De SSL G Series Stereo Bus Compressor is gebaseerd op de “BBC State Compressor” en gebruikt een feedback controlesysteem om het niveau te regelen.
Rackversie van de SSL Master Bus Compressor
Het circuit dat het gedrag van de compressor bepaalt is vergelijkbaar met dat van een andere compressie-legende, de UREI LA4A.
Deze technologie werd voor het eerst gebruikt in de channel strip compressors van de nu zeldzame SSL B-serie console.
Dit klassieke ontwerp is bijvoorbeeld een groot onderdeel van het overbekende en grootse drumgeluid op Phil Collins' “In the Air Tonight”.
Vanwege de grote vraag naar deze compressor is SSL uiteindelijk begonnen met het aanbieden van rack versies, waardoor producers die iconische geluidsafdruk ook kunnen krijgen als ze geen toegang haaden tot een SSL desk.
Lees ook op onze site:
De originele SSL G Bus Compressor comprimeert het signaal met behulp van een voltage control amplifier (VCA) en een VCA-geactiveerd detectiecircuit om aan te passen hoe de compressor wordt toegepast.
Het signaal wordt in twee delen gesplitst voordat het de compressor ingaat.
Het geluid dat wij horen komt van de eerste stroom, die door de VCA wordt gecomprimeerd.
De tweede stroom wordt naar de detectiecircuit geleid, die zich onmiddellijk achter de VCA bevindt die de compressie uitvoert.
Dit wordt een terugkoppelingsontwerp genoemd.
Bekijk een Youtube video over de SSL compressor:
Er is geen schijnbare vertraging omdat elektronen zo snel bewegen.
Daardoor ontstaat het geluid van een vloeiende en muzikale compressor.
Na het detectiecircuit heb je de bedieningsknoppen voor de attack- en release-instellingen, waardoor de gebruiker een enorme controle heeft.
Gezien de prijs voor deze hardware compressors zullen de meeste onder ons tevreden moeten zijn met een software versie.
SSL heeft gelukkig ook zijn eigen Bus Compressor software <<
Daarnaast zijn er vele andere opties zoals van Waves en Universal Audio.
4: De Fairchild 660/670
Dit is een bijzondere hardware vintage compressor die, als je er een kunt vinden, voor tienduizenden euros verkocht worden.
De Fairchild 660/670 (mono/stereo variant) combineert de vollere indeling en instelbare attack en release tijden van de 1176 met de buizenwarmte van de LA-2A voor een werkelijk unieke klank.
De oorspronkelijke 670 hardware had 20 buizen en 14 transformatoren in elk van zijn zes rackruimten, waardoor hij een volledig analoog karakter kreeg.
Fairchild 670 compressor
De Fairchild is (net als de LA-2A en de 1176) een programma-afhankelijke constructie die de beste eigenschappen van die beide toestellen combineert: het volle van de LA-2A en de punch van de 1176.
Praktisch alles wat je er doorheen stuurt zal beter klinken.
De stereo versie was indertijd populair voor mastering – hij heeft zelfs een M/S (mid-side) bedieningsmogelijkheid om de verticale/zijwaartse kenmerken van de groef bij mastering voor vinyl te regelen.
De Fairchild gebruikte het variabel-mu ontwerp.
Dat wil zeggen, de versterking wordt bereikt door de bias van een speciale soort buis, een variabel-mu model (mu staat voor gain), te veranderen als reactie op het binnenkomende signaalniveau.
Dit is een heel oud ontwerp dat verantwoordelijk is voor veel van de unieke persoonlijkheid van de Fairchild.
Bekijk een Youtube presentatie over de Fairchild:
Er zijn niet veel clones van dit type Fairchild. Maar Manley heeft een uitstekende moderne versie bijvoorbeeld. Die overigens ook zeer prijzig is. En verder zijn er diverse software versies te vinden.
Universal Audio heeft een erg goede digitale copy <<
5: De dbx 160A
We eindigen onze compressor top 5 in de hogere prijsklasse met nog een klassieker. De dbx 160A!
De originele dbx 160 (later 160A) is een compressor die in 1971 op de markt kwam en algemeen wordt beschouwd als een van de beste VCA-compressors ooit gemaakt!
DBX 160A
De solid-state 160 (ook bekend als de 160 VU vanwege zijn prominente VU-meter op het voorpaneel) is ongewoon voor een VCA-model in die zin dat hij duidelijke niet-lineariteiten vertoont, waardoor het een unieke compressor is. De 160 heeft, net als veel andere vroege compressors, een zeer eenvoudig frontpaneel met slechts drie draaiknoppen – threshold, compressie, en output gain.
De “hard-knee” 160 is niet bepaald aanpasbaar qua klank, maar hij blinkt uit in wat hij wel doet.
Dat is een ruwe, warme, korrelige punch die zeer effectief kan zijn met bijvoorbeeld gesynthetiseerde of echte bastonen, waardoor zowel de verstaanbaarheid als de aanwezigheid toenemen.
De 160 wordt gebruikt in de productie van elektronische muziek om de ‘knock' en 'thwack' van drumgeluiden – met name kick, snare en clap – te versterken, wat een uitgesproken krachtig geluid oplevert.
Dit maakt deze compressor wellicht wat eenzijdig maar het doet deze taken bijna foutloos.
Bekijk een DBX 160A video:
Originele 160's zijn redelijk vindbaar op de tweedehandsmarkten. En als enige uit deze lijst (ver) onder de 1000 euro.
In de loop der jaren heeft dbx een aantal modellen uitgebracht met identieke namen (de 160X, 160XT, 160 SL, die allemaal net iets anders klinken. En niet zo gezocht zijn als het origineel.
Uiteraard zijn er naast een aantal hardware clones ook de nodige software versies te vinden.
De Universal Audio versie is erg populair <<
Einde van het eerste deel!
Kom snel terug voor het 2e deel. Dan gaan we kijken naar de meer betaalbare hardware compressors! Bedankt voor het lezen!
NL 
DE 
FR 
PL 